Kobiety i mężczyźni mają inne mózgi. Badania komunikacji neuronów potwierdzają stereotypy o płci.

Kobiety mają silniejsze połączenia między półkulami mózgu. To czyni je sprawniejszymi w komunikacji oraz umożliwia wiązanie myślenia analitycznego z intuicją. U mężczyzn występują natomiast mocniejsze połączenia w ramach tych samych półkul i móżdżku. Ma to dawać mężczyznom przewagę w działaniach wymagających szybkości i koordynacji oraz wyobraźni przestrzennej.

Wykonane przez zespół z Uniwersytetu Pensylwanii badania potwierdzają najstarsze stereotypy dotyczące płci. Tym razem wnioski te wynikają ze skanowania mózgu blisko tysiąca ochotników w wieku od 8 do 22 lat. Do „zaglądania do głowy” wykorzystano metodę tzw. obrazowania tensora dyfuzji (to odmiana rezonansu magnetycznego) pozwalająca śledzić połączenia nerwowe.

Jak podkreśla prof. Ragini Verma, radiolog kierująca zespołem naukowców, to pierwsze tego rodzaju badania koncentrujące się na różnicach w budowie wewnętrznej mózgu przedstawicieli obojga płci. Otrzymane przez specjalistów wyniki nie oznaczają, że mężczyźni nie mają połączeń między półkulami wcale, a kobiety nie dysponują połączeniami „wzdłużnymi”. W zależności od płci, statystycznie, te połączenia są mocniejsze lub słabsze. Rezultaty publikuje pismo „PNAS”.

– Połączenia między prawą i lewą stroną mózgu pozwalają kobietom integrować myślenie racjonalne, logiczne z rodzajem myślenia intuicyjnego, holistycznego – stara się wytłumaczyć te różnice Ruben Gur, neuropsycholog należący do zespołu badaczy. – Mężczyźni są zaś zwykle albo w jednym trybie myślenia, albo w drugim. Kobiety potrafią łączyć pamięć i decyzje. U mężczyzn wspomnienia to wspomnienia, a decyzje to decyzje. To uderzające, jak doskonale nasze umysły się uzupełniają.

– Skan mózgu naprawdę wyjaśnia, dlaczego mężczyźni i kobiety się różnią – komentuje prace kolegów Paul Zak, dyrektor Centrum Badań Neuroekonomicznych w kalifornijskim Claremont Graduate University. – Potwierdzają to, co podpowiada nam intuicja: mężczyźni są stworzeni do szybkiego działania, a kobiety umieją myśleć o uczuciach. Te badania mówią nam, na przykład, dlaczego gdy para wsiada do samochodu, to prawie zawsze mężczyzna siada za kierownicą.

Prof. Verma przyznaje, że sama jest ciekawa skanów mózgów kobiet, które odniosły sukces w typowo męskich rolach społecznych. Chciałaby również sprawdzić, jak wyglądają w tym kontekście mózgi osób homoseksualnych. Ruben Gur dodaje też, że w uzyskanych przez zespół wynikach nie ma nic, co wskazywałoby na jakąkolwiek przewagę którejś płci. Nie ma też żadnego tropu, który mógłby prowadzić do wyjaśnienia zagadki, dlaczego niektóre dziedziny nauki są zdominowane przez mężczyzn.

Inni naukowcy wypowiadają się jednak sceptycznie o badaniach zespołu z Uniwersytetu Pensylwanii. Ostrzegają przed generalizacją i pochopnymi wnioskami. – Wiemy, że gdy chodzi o funkcjonalność mózgu, nic nie jest dane raz na zawsze. Połączenia zmieniają się w ciągu życia w zależności od doświadczenia i nauki – przekonuje prof. Heidi Johansen-Berg, neurolog z Uniwersytetu Oksfordzkiego.

– W budowie ciała występują przecież różnice w zależności od płci i mózg nie jest tu wyjątkiem – komentuje dla sieci BBC dr Michael Bloomfield z Medical Research Council. – Ale to badanie koncentruje się tylko na jednym aspekcie funkcjonowania mózgu, podczas gdy działają tam jeszcze substancje chemiczne, neuroprzekaźniki i dopiero ich poznanie pozwoli zrozumieć działanie całości.

– Jak w każdej sieci jest część strukturalna – drogi, oraz funkcjonalna – ruch. Dopiero zbadanie ich obu da nam kompletny obraz – potwierdza prof. Verma.

Naukowcy zamierzają też się przyjrzeć, czy siatka połączeń zmienia się wraz z wiekiem albo jakimś szczególnym doświadczeniem życiowym. Chcieliby również sprawdzić, co w rzeczywistości leży u podstaw tych różnic. Najbardziej przekonująca hipoteza mówi o wpływie hormonów na kształtujące się połączenia nerwowe. Testosteron i estrogen miałyby zatem decydować o wewnętrznej budowie mózgu.

Piotr Kościelniak

Rzeczpospolita