Wiadomości dnia w środę, 10 grudnia, w telegraficznym skrócie:

* Raport Komisji Senatu USA d/s wywiadu w sprawie tortur członków Al-Kaidy przez CIA za kadencji George’a W. Busha dopuścił możliwość uzyskiwania w ten sposób informacji, ale wskazał też na nieskuteczność działań. Prezydent Barack Obama zapewnił, iż amerykańscy agenci już nigdy nie wymuszą zeznań torturami. Polska stała się ofiarą upublicznienia wstydliwych faktów, które wyszły na światło dzienne dzięki przeciekom, co nie najlepiej świadczy z kolei o amerykańskich służbach.

* Wyciek kolejnych dokumentów w Luksemburgu poszerzył listę przedsiębiorstw, jakie korzystały z  potężnych ulg podatkowych lokując w tym kraju swoje spółki-córki. W zestawieniu potęg światowych unikających w Luksemburgu podatków było dotąd ok. 340 korporacji, teraz dołączyły tuziny następnych, m.in. Microsoft czy Disney, przy czym tego typu praktyki wcale nie są specjalnością tego kraju, uskuteczniają je inne kraje w Europie, o rajach podatkowych na Karaibach nie wspominając.

* Przez Polskę przejechał konwój ze szczątkami malezyjskiego Boeinga 777 zestrzelonego w lipcu przez rosyjskich separatystów nad Ukrainą. Na granicy polsko-niemieckiej ciężarówki z wrakiem przejęła niemiecka policja. Od kilkunastu godzin konwój jest już w bazie wojskowej w Gilze-Rijen na południu Holandii, gdzie w ogromnym hangarze rozpoczęła się niesłychanie skomplikowana operacja rekonstrukcji wraku co ma pozwolić na dokładne ustalenie okoliczności ataku na pasażerską maszynę odbywająca cywilny, komercyjny lot z Amsterdamu do Kuala Lumpur. Choć trudno w to uwierzyć, to dopiero piąta w historii akcja odtworzenia samolotu, który rozbił się spadając z wielkiej wysokości.

* Amerykańska firma Uber wydaje majątek by uratować biznes i twarz po aferze z kierowcą w Indiach, który zgwałcił pasażerkę. Trwa ogólnoświatowa akcja mająca na celu oczyszczenie firmy z Kalifornii z zarzutów stawianych przez głównie korporacje taksówkarskie. Na razie w Europie niewiele to daje, w poniedziałek sąd w Holandii zakazał działalności Ubera i nałożył finansowe kary na kompanie i kierowców. Wczoraj sędzia w Madrycie podjął identyczną decyzję, uznając działanie młodego giganta oferującego aplikację na telefony komórkowe łączącą klientów z osobami oferującymi transport samochodowy za nieuczciwą konkurencję w stosunku do licencjonowanych taksówkarzy.

* Francisco Blanch, jeden z prezesów America Merrill Lynch ogłosił koniec OPEC. Według Blancha potężna organizacja państw wydobywających ropę naftową istnieje tylko na papierze, a zdominowana przez Arabię Saudyjską przestała istnieć jako kartel. Historia powołania OPEC (Organization of the Petroleum Exporting Countries – Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową) z siedzibą w Wiedniu sięga 1960 roku, kiedy w Bagdadzie porozumiało się pięć państw wydobywających czarne złoto: Iran, Irak, Kuwejt,Wenezuela i Arabia Saudyjska. Dziś do organizacji należą także: Katar, Libia, Algieria, Nigeria, Ekwador, Angola i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Razem kontrolują 40 proc. światowego rynku ropy naftowej, posiadają ponad 70 proc. wszystkich znanych rezerw ropy na świecie. Choć sekretarzem generalnym OPEC jest Libijczyk Abdalla Salem El-Bdri to rządzi w nim minister ropy naftowej Arabii Saudyjskiej Ali al-Naimi. Spadające ceny minerałów dobijają większość państw eksportujących ropę i gaz, w polityce długofalowej sytuacja jest na rękę Arabii Saudyjskiej, jedynego kraju posiadającego technologie pozwalające na natychmiastowe zwiększenie bądź zmniejszenie wydobycia.

* Atak hackerów na Sony Pictures może kosztować japońskiego giganta nawet 100 mln dolarów. Straty będą mniejsze niż w przypadku podobnej akcji na Playstation Network w 2011 r. gdyż nie zostały zagarnięte dane klientów, aczkolwiek w aspekcie reputacji firmy po raz pierwszy dotkniętej taką akcją na amerykańskiej ziemi to dla Sony poważny problem. Hakerzy zażądali wycofania komedii ”The Interview” o spisku na życie Kim Dzong Una, stąd podejrzenie, że pochodzą z Korei Północnej.

* Dziś w Oslo odbierze Pokojową Nagrodę Nobla 17-letnia Pakistanka Malala Yousafzai, która na wystawie poświęconej noblistom zaprezentowała swój zakrwawiony strój. To szkolne ubranie nastolatki zaatakowanej przez Talibów zabraniającej prawa do oświaty, incydent pokierował życiem Malali walczącej od tej pory o prawo do nauki dla dzieci, którym odmówiono edukacji. Wraz z Pakistanką nagrodę słynnego Szweda odbierze inny działacz na rzecz praw dzieci, 60-letni Hindus Kailash Satyarthi.

* Agenda d/s Uchodźców ONZ wezwała kraje europejskie do zdecydowanego działania w celu zapobieżenia tragedii na morzach. Tylko w tym roku w akwenie Morza Śródziemnego utonęło chcąc przedostać się na Stary Kontynent 3.419 nielegalnych emigrantów z Afryki. Od stycznia ucieczki ku lepszemu życiu spróbowało 207 tys. osób, prawie trzy razy więcej niż w rekordowym 2011 r. gdy rozszalała się wojna w Libii. W tej liczbie dominują obywatele Syrii, było ich 60.051, uciekinierów z Erytrei było 34.561. Uciekają najczęściej z wybrzeża Libii, na całym świecie utonęło na barkach i łodziach 4.272 uciekinierów z własnych krajów, przynajmniej takie są oficjalne statystyki. Temat podjęli na dwudniowej konferencji w Genewie działacze ONZ pod przewodnictwem Antonio Guterresa, Wysokiego Komisarza ONZ d/s Uchodźców.

Sławomir Sobczak

meritum.us

foto: diplomat.so