Kosmiczny biznes pnie się w górę
Sektor kosmiczny odgrywa coraz większą rolę we współczesnym świecie. Systemy satelitarne są instrumentem bezpieczeństwa narodowego, natomiast przemysł kosmiczny staje się coraz ważniejszym komponentem światowej gospodarki ze względu na rosnące zatrudnienie, zyski oraz wzrost innowacyjności. Rola kosmosu wzrasta również w aspekcie postępu internetowego i tzw. globalnego systemu obiegu informacji. Rozwój, a według niektórych nawet rewolucja kosmiczna powoduje, że coraz więcej podmiotów (nie tylko publicznych, np. SpaceX) jest zaangażowanych w szeroko pojęty sektor kosmiczny, czego skutkiem jest Wyścig Kosmiczny. Ten fakt dziwić nie powinien. Niedługo przemysł kosmiczny wart będzie 1 bln dolarów.
Kosmos odgrywa coraz większą rolę w funkcjonowaniu współczesnej gospodarki. Z tego względu Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) opracowała własną definicję pojęcia „gospodarka kosmiczna”. OECD definiuje gospodarkę kosmiczną jako zakres działań i wykorzystanie zasobów, które tworzą wartość i korzyści dla ludzi w trakcie eksploatacji, badania, zrozumienia, zarządzania oraz wykorzystania przestrzeni kosmicznej. Ze względu na niezwykle utylitarny charakter gospodarki kosmicznej, ma ona istotne znaczenie dla systemu społeczno-gospodarczego. Dzięki rozwijającemu się systemowi satelitarnemu możemy korzystać z szerokopasmowego internetu, systemu nawigacyjnego GPS czy bezprzewodowych słuchawek. Rozwój kosmiczny to również niebagatelny wpływ na postęp naukowy, gdyż pozwala dokonywać bardziej precyzyjnych obserwacji naszej planety oraz ciał niebieskich.
W szeroko pojętej gospodarce kosmicznej zatrudnianych jest coraz więcej osób. Stale rosną również przychody, które według Bank of America tylko w ciągu ostatnich dwóch lat zwiększyły się o ponad 20 proc. Natomiast raport „The Space Report 2020” wskazuje, że w 2020 roku gospodarka ta była wart 447 mld dolarów, co oznacza wzrost o 55 proc. w stosunku do 2010 roku. To właśnie za sprawą postępu wysoce technologicznej branży kosmicznej powstają autonomiczne pojazdy oraz rozwija się sztuczna inteligencja. OECD wskazuje, że przemysł kosmiczny pozytywnie wpływa na bezpieczeństwo żywnościowe oraz wzrost gospodarczy. W 2019 roku przemysł ten stanowił 0,6 proc. PKB Stanów Zjednoczonych.
W 2040 roku przemysł kosmiczny może być wart 1 bln dolarów wobec obecnych ok. 370 mld USD. Branża kosmiczna będzie notować w tym czasie 5 proc. średniorocznego wzrostu. Będzie to głównie efekt rozwoju urządzeń naziemnych (wzrost przychodów o 357 mld USD), wzrostu zamówień rządowych (118 mld USD) oraz dalszego rozkwitu usług satelitarnych (wzrost ma wynieść 26 mld USD). Tak dynamiczny rozwój przemysłu kosmicznego umożliwia 40-krotny spadek kosztów wyniesienia satelitów w stosunku do 1980 roku, rozwój technologi satelitarnych oraz rozwój przetwarzania dużej ilości danych gromadzonych z systemów satelitarnych. Ponadto postępy dotyczące łączności satelity umieszczonej już na orbicie okołoziemskiej pozwalają zmieniać oprogramowanie, co wydłuża czas eksploatacji tych urządzeń. Coraz niższe koszty w gospodarce kosmicznej oraz rozwój technologiczny spowodują, że za 10 lat wokół Ziemi będzie mogło krążyć nawet 50 tys. satelitów — obecnie jest to 5600.
Rozszerza się zakaz eksportu żywności
Wojna spowodowała ogromny wzrost cen pszenicy, a Rosja i Ukraina należą do największych eksporterów tego towaru. Według Banku Światowego, oba kraje odpowiadają za 29 proc. światowego eksportu pszenicy – podaje redakcja CNBC. „W miarę trwania wojny rośnie prawdopodobieństwo, że niedobory żywności, zwłaszcza zbóż i olejów roślinnych, staną się dotkliwe, co skłoni kolejne kraje do wprowadzenia ograniczeń w handlu” – zapowiada Peterson Institute for International Economics (PIIE), think tank z siedzibą w Waszyngtonie, który przygotował aktualną listę krajów, które wprowadziły zakaz eksportu żywności po inwazji Rosji na Ukrainę. „W sytuacji, gdy ceny żywności są już wysokie z powodu zakłóceń w łańcuchu dostaw związanych z COVID i zmniejszonych przez suszę plonów w zeszłym roku, inwazja Rosji nastąpiła w złym momencie dla światowych rynków żywności” – oświadczyli analitycy PIIE. Według danych think tanku Rosja i Ukraina znajdują się w pierwszej piątce światowych eksporterów wielu ważnych zbóż i nasion oleistych, takich jak jęczmień, słonecznik i olej słonecznikowy oraz kukurydza.
Ostatnim krajem, który zdecydował się na zakaz eksportu żywności w związku z gwałtownym wzrostem cen zboża w tym roku, są Indie. Ceny pszenicy wzrosły o około 6 proc. w poniedziałek. Indie nie są osamotnione. I nie chodzi tylko o pszenicę. Wiele krajów wprowadziło także zakaz eksportu innych produktów żywnościowych, ponieważ w wyniku kryzysu ukraińskiego wzrosła globalna inflacja. Wzrosły ceny wielu innych produktów żywnościowych, co przyczyniło się do wzrostu inflacji na całym świecie. Niektóre z tych produktów to olej słonecznikowy, olej palmowy, nawozy i zboża. Oto lista krajów, które wprowadziły zakaz eksportu żywności w miesiącach następujących po wybuchu wojny rosyjsko-ukraińskiej, zgodnie z danymi PIIE, a także produkty, które są objęte zakazem eksportu.
ARGENTYNA – olej sojowy, mączka sojowa
ALGIERIA – makaron, pochodne pszenicy, olej roślinny, cukier
EGIPT – olej roślinny, kukurydza, pszenica, mąka, soczewica, makaron, fasola
INDIE – pszenica
INDONEZJA – olej palmowy, olej z ziaren palmowych
IRAN – ziemniaki, bakłażan, pomidory, cebula
KAZACHSTAN – pszenica, mąka pszenna
KOSOWO – pszenica, kukurydza, mąka, olej roślinny, sól, cukier
TURCJA – wołowina, baranina, mięso kozie, masło, oleje spożywcze
UKRAINA – pszenica, owies, proso, cukier
ROSJA – cukier, nasiona słonecznika, pszenica, meslin, żyto, jęczmień, kukurydza
SERBIA – pszenica, kukurydza, mąka, olej
TUNEZJA – owoce, warzywa
KUWEJT – produkty z mięsa drobiowego, zboża, oleje roślinne