Pierwsi osadnicy żyli w Ameryce już 15,5 tys. lat temu. To o 2,5 tys. lat wcześniej, niż do tej pory sądziliśmy.
Naukowcy odkryli kolejne dowody na to, że nastanie amerykańskiej kultury Clovis, uznawanej dotychczas za najstarszą, poprzedzone było jeszcze dawniejszym osadnictwem. Ślady wykopane w środkowym Teksasie jasno pokazują, że musimy przesunąć wstecz datę przybycia pierwszych ludzi do Ameryki – informuje najnowsze wydanie „Science”.
Do niedawna wszystko wydawało się proste. Homo sapiens przywędrował z Azji na kontynent amerykański 13,5 tys. lat temu dzięki mostowi lądowemu, który wówczas spinał dwa brzegi cieśniny Beringa. Ludzie przedostali się dalej na południe dzięki przesmykowi między lodowcami pokrywającymi terytorium dzisiejszej Kanady. Pierwsi osadnicy stworzyli bogatą kulturę nazwaną Clovis od nazwy miejsca wykopalisk w Nowym Meksyku.
Byli myśliwymi, polowali na wielkie zwierzęta, m.in. mamuty. Pozostawili po sobie wiele spektakularnych śladów od Montany po Arizonę i Florydę. Wspólnym mianownikiem tej cywilizacji są misternie wykonane ostrza do włóczni, pokryte charakterystycznym żłobkowaniem. Te ślady tajemniczo urywają się około 10 tys. lat temu. Do dziś nie wiadomo, co stało się z ludźmi kultury Clovis. Ich zniknięcie naukowcy próbują powiązać z wytępieniem megafauny amerykańskiej, ochłodzeniem klimatu, a nawet z eksplozją komety.
Dawniejsze niż Clovis
Okazało się jednak, że kultura Clovis nie była pierwszą w Ameryce Północnej, ale wyrosła na gruncie innego, dawniejszego osadnictwa. Miesiąc temu, w ślad za „Science”, donosiliśmy o odkryciu na Alasce najstarszego amerykańskiego domu sprzed 11,5 tys. lat, który nie przynależał do kultury Clovis. Ciekawostką było to, że bliźniaczo podobne domostwo odkryto na Kamczatce.
Teraz badaczy zaskoczyło znalezisko znacznie starsze, bo sprzed 15,5 tys. lat.
– Na stanowisku o nazwie Debra L. Friedkin w Teksasie znaleźliśmy dowody wczesnego ludzkiego osadnictwa, aż o… 2500 lat starszego niż Clovis. To czyni to miejsce najstarszym stanowiskiem archeologicznym w Ameryce Północnej – powiedział dr Michael Waters z Texas A&M University, antropolog kierujący badaniami.
Znalezisk dokonano w rejonie o nazwie Buttermilk Creek, położonym niedaleko miasta Austin. Zaledwie 20-centymetrowa warstwa osadów, leżąca bezpośrednio pod pokładami przypisanymi do Clovis, kryje 15.528 zabytków, takich jak wykonane ze skały krzemionkowej ostrza, rdzenie, tasaki czy skrobaczki. Nowe znaleziska są jednak od zabytków Clovis mniejsze i prostsze. Naukowcy sądzą, że niewielkie rozmiary mogły ułatwiać ich transport. Wśród najnowszych wykopalisk widać jednak i cechy wspólne z narzędziami z Clovis: są jak one dwustronne i zostały wykonane podobną techniką.
Według dr. Watersa obrazuje to proces przekształcania się kultury dawniejszych osadników w cywilizację znaną dziś pod nazwą Clovis.
Chwytanie światła
To odkrycie nie byłoby możliwe, gdyby nie nowatorska technika określania wieku zabytków. Ponieważ brakowało wśród nich śladów materii organicznej, naukowcy nie mogli wykorzystać do tego radiowęglowej metody datowania. Musieli więc uciec się do optycznie stymulowanej luminescencji, metody polegającej na pomiarze dawki pochłoniętego naturalnego promieniowania jonizującego. A mówiąc prościej, chodzi o zmierzenie energii światła uwięzionej w minerałach takich jak skaleń czy kwarc. Aby zbadać tym sposobem próbki, należy je chronić przed światłem. Naukowcy analizowali je w pełnym zaciemnieniu w laboratorium University of Illinois w Chicago.
– Po raz pierwszy datowanie optyczne zostało wykorzystane do określenia zasięgu czasowego kultury paleolitycznej – mówi dr Steven Forman, który wykonał te badania.
Aleksandra Stanisławska
Rzeczpospolita